پایگاه اجتماعی زنان در قرن نخست هجری

زندگی اجتماعی زنان در تاریخ اسلام دارای فراز ونشیب های فراوانی بوده است، زن پیش از ظهور اسلام در مناطق مختلف جهان بویژه شبه جزیره عربستان وضعیت رقّت بار و اسفناکی داشت و گاه از کمترین حقوق فردی و اجتماعی خود محروم بود اما با ظهور اسلام در عصر نبوی به دنبال آن با اجرای احکام و قوانین الهی این قشر از افراد جامعه انسانی علاوه برحقوق فردی، از حقوق اجتماعی نیز برخوردار شدند بدین ترتیب زنان رفته رفته دارای پایگاه اجتماعی شدند اما در عصر خلفا این روند رو به کاهش بود و دچار انحراف شد و در دوران خلافت حضرت علی (ع) به تدریج به مسیر اصلی بازگشت اما به علت کوتاه بودن این دوره به جایگاه مطلوب نرسید ولی در دوران بنی امیه تا حدودی از جایگاه خود خارج شده و رو به افول نهاد و تعالیم عصر جاهلی جایگزین تعالیم اسلامی گردید. در این پژوهش با توجه به معیارهای پنجگانه پایگاه اجتماعی مانند : اصل ونسب، تمکن، کارآمدی، فهم و دانش و جنسیت و سن این پایگاه بررسی شده و نمونه هایی تاریخی برای آن گزارش شده و در پایان تحلیلی از آن ارائه شده است. از دستاوردهای این پژوهش این که زنان به عنوان یکی از پایه های مهم اجتماع انسانی در تعالیم اسلامی دارای نقش مهمی در جامعه اسلامی بوده است و این اهمیت تا جایی بوده که زنان می توانند به ایفای نقش در تمام امور اجتماعی بسان مردان مسلمان بپردازند جز در مواردی که طبیعت شان آن را اقتضا نمی کند و در دوره نبوی و نیز عصر علوی با توجه به پیاده شدن این آموزه ها و قوانین، پایگاه اجتماعی زنان وضعیت رو به رشدی نسبت به سایر زمان ها را تجربه کرده است.